Grotestraat Ede als 'best practice' winkelstraat

Met de heringerichte Grotestraat nam Ede deel aan een onderzoek van RuimteVerhaal, Roots Beleidsadvies en Platform31​. Uit het onderzoek blijkt de Grotestraat op diverse terreinen best practice te zijn ten opzichte van andere onderzochte straten, waaronder de Amsterdamse Kalverstraat en de Rotterdamse Koopgoot.

Bezoekers blijven gemiddeld het langst in de Grotestraat en ondernemen de meeste activiteiten. Ook draagt de inrichting van de openbare ruimte bij aan de doelstellingen van het programma en staat de bezoeker centraal.

De binnenstad-bezoeker centraal - Uit het onderzoek van Platform31:

"Keuzes die ontwerpers en beleidsmakers op ooghoogte maken, beïnvloeden het gedrag en de beleving van bezoekers", aldus Jan Gehl, een Deense architect en stedenbouwkundige. Tijd dus om daar in de aanpak van binnensteden op in te spelen. Hoe gedragen bezoekers zich en hoe wordt dat gedrag beïnvloed? En welke kansen bieden antwoorden op zulke vragen voor het vitaler maken van binnensteden? 

RuimteVerhaal, Roots Beleidsadvies en Platform31 hielden afgelopen jaar een grootschalig bezoekersonderzoek in deze zeven winkelstraten van Nederlandse binnensteden:

  • Kalverstraat (Amsterdam)
  • de Koopgoot (Rotterdam)
  • de Grote Marktstraat (Den Haag)
  • de Burchtstraat (Nijmegen)
  • de Grotestraat (Ede)
  • het Grote Noord (Hoorn)
  • Raadhuisstraat (Roosendaal)

De zeven straten werden volgens eenzelfde systematiek in beeld gebracht. Ook het bezoekersonderzoek vond systematisch plaats en werd in alle zeven straten gelijktijdig uitgevoerd. 
In het onderzoek zijn allerlei aspecten meegenomen die het gedrag van binnenstadsbezoekers kunnen beïnvloeden. Zo is gekeken naar:

  • de architectonische kenmerken van gebouwen
  • de aanwezige functies
  • de inrichting van de openbare ruimte
  • de bezoekmotivatie
  • Vervolgens is nagegaan welke van deze en andere factoren doorslaggevend zijn voor de verblijfsduur en de activiteiten van bezoekers. 

Op basis van het onderzoek zijn vijf lessen voor binnensteden geformuleerd:

  • Vertel een uniek verhaal 
  • Zet in op een herkenbaar wandelcircuit 
  • Zet in op groen en klimaatadaptatie 
  • Creëer passende verblijfsvoorzieningen 
  • Zorg voor een aantrekkelijke functiemix

Meer informatie staat in het onderzoeksrapport

Ede loopt voorop op groen en klimaatadaptatie. Hier is in een relatief smalle straat als de Grotestraat samen met eigenaren een plan voor vergroening ontwikkeld en zijn 17 bomen toegevoegd.

Enkele Onderzoeksresultaten

Uit het onderzoek bleek uiteraard dat het bezoekgedrag per straat verschilt. Zo waren er grote verschillen te zien tussen de verblijfsduur per bezoeker per honderd meter: 



Een overzicht van de gemiddelde verblijfsduur per segment van 100 meter. Bron: RuimteVerhaal

Er kon ook een aantal belangrijke ‘overall’ conclusies worden getrokken: 

  1. De verblijfsduur van bezoekers wordt vooral bepaald door het winkelbezoek. Dit verduidelijkt de belangrijke functie die winkels nog altijd in binnensteden hebben.
  2. Funshoppers blijken significant meer activiteiten te ondernemen dan runshoppers. Dit betekent dat ook de bezoekmotivatie in het gedrag een belangrijke rol speelt.
  3. Het activiteitenniveau van bezoekers hangt sterk samen met de transparantie van gevels.
  4. Het activiteitenniveau wordt vooral bepaald door de activiteiten die bezoekers buiten ondernemen. Dit betekent dat de inrichting van de openbare ruimte minstens zo belangrijk is als de kwaliteit van plinten.